Dokumentacja medyczna – błędy w udostępnianiu

Każdy z nas jest pacjentem, każdy z nas zna kogoś kto korzysta z placówki medycznej i w mniejszym lub większym stopniu jest zadowolony z obsługi oraz udzielanych świadczeń zdrowotnych. Poniżej kilka słów o nieprawidłowym stosowani zasad udostępniania dokumentacji medycznej.

Prawa pacjenta do informacji

Czy znamy swoje prawa pacjenta? Czy każdy z nas wie, że ma prawo do swojej dokumentacji medycznej, a podmiot leczniczy nie tylko ma obowiązek prowadzenia dokumentacji medycznej, zabezpieczenia jej, ale również ma obowiązek realizacji prawa związanego z udostępnieniem dokumentacji medycznej.

Kto ma prawo dostępu do dokumentacji medycznej?

Katalog osób oraz instytucji mających prawo dostępu do dokumentacji medycznej określa art. 26 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2022 roku, poz. 1876) i wśród listy osób uprawnionych na pierwszym miejscu wymieniony jest pacjent.

Problemy z udostępnieniem dokumentacji medycznej

Pacjenci skarżą się, że placówki medyczne zwlekają z udostępnieniem dokumentacji medycznej i często wymuszają składanie wniosków o udostępnienie dokumentacji jedynie w formie pisemnej. Nie można pominąć również skarg, które wpływają do Rzecznika Praw Pacjenta, a dotyczą tego, że wnioski złożone o wydanie kopii dokumentacji medycznej kierowane są do kierownika placówki co wydłuża proces związany z realizacją prawa pacjenta do swojej dokumentacji medycznej.

Chciałabym podkreślić, iż udostępnienie dokumentacji medycznej nie może być uzależnione od osoby kierującej podmiotem leczniczym, na co zwraca uwagę w swojej wypowiedzi Rzecznik Praw Pacjenta w wydanym objaśnieniu do Ustawy z dnia 3 października 2019 r. Uprawnienie do dostępu do dokumentacji medycznej wynika z przepisu prawa i nie można go ograniczać. Pamiętajmy, że podmiot leczniczy ma obowiązek udostępnić dokumentację pacjenta bez zbędnej zwłoki.

W jakiej formie można składać wnioski?

Należy również nadmienić, iż pacjent ma prawo do złożenia wniosku o udostępnienie swojej dokumentacji medycznej zarówno w formie ustnej, pisemnej jak i za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Bez wątpienia udostępnienie dokumentacji medycznej powinno nastąpić na żądanie osoby uprawnionej.

Przepisy Ustawy nie wskazują na to w jaki sposób pacjent, jego przedstawiciel ustawowy bądź osoba upoważniona mogą zwrócić się o udostępnienie dokumentacji medycznej o którą wnioskują. W tej kwestii wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny w swoim wyroku z dnia 4 grudnia 2018 r. (sygn. akt II OSK3024/18), gdzie znajdziemy zapis mówiący o tym, że: „wprowadzenie regulacji formy złożenia żądania udostępnienia dokumentacji medycznej stanowi naruszenie zbiorowych praw pacjenta. Wybór formy żądania, w tym podstawowej – formy ustnej – należy do pacjenta”.

Czego nie może robić podmiot leczniczy?

Z powyższego wyroku wynika, że placówki lecznicze nie mogą w swoich regulacjach wewnętrznych np. regulaminie organizacyjnym, nakładać dodatkowych obowiązków na pacjenta niż te, które wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Podmiot leczniczy może wprowadzić formularz o udostępnienie dokumentacji medycznej, który będzie pomocny dla pracowników podmiotu leczniczego oraz dla pacjenta i będzie pełnić rolę pomocniczą, a nie obowiązkową.

Szkolenia z zakresu dokumentacji medycznej

Firma Polbi prowadzi liczne szkolenia dla podmiotów ochrony zdrowia w ramach których organizowane są cykliczne zajęcia dotyczące zasad prowadzenia i udostępnianie dokumentacji medycznej. Zachęcamy do udziału.

Stan prawny: Czerwiec 2023

Autor: Natalia Wieczorkiewicz